มนุษย์เป็นอันมาก ได้ยึดถือเอาที่พึ่งผิด ๆ

มนุษย์ทั้งหลายเป็นอันมาก ถูกความกลัวคุกคาม
เอาแล้ว ย่อมยึดถือเอาภูเขาบ้าง ป่าไม้ที่ศักดิ์สิทธิ์บ้าง
สวนศักดิ์สิทธิ์บ้าง รุกขเจดีย์บ้าง ว่าเป็นที่พึ่งของตน ๆ :
นั่นไม่ใช่ที่พึ่งอันทำความเกษมให้ได้เลย, 
นั่นไม่ใช่ที่พึ่งอันสูงสุด; 
ผู้ใดถือเอาสิ่งนั้น ๆ เป็นที่พึ่งแล้ว 
ย่อมไม่หลุดพ้นไปจากทุกข์ทั้งปวงได้.

ส่วนผู้ใด 
ที่ถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
เป็นที่พึ่งแล้ว 
เห็นอริยสัจทั้งสี่ ด้วยปัญญาอันถูกต้อง คือ
เห็นทุกข์, 
เห็นเหตุเป็นเครื่องให้เกิดขึ้นของทุกข์,
เห็นความก้าวล่วงเสียได้ซึ่งทุกข์, 
และเห็นมรรคประกอบด้วยองค์แปดอันประเสริฐ 
ซึ่งเป็นเครื่องให้ถึงความเข้าไปสงบรำงับแห่งทุกข์ : 
นั่นแหละคือ ที่พึ่งอันเกษม, 
นั่นคือ ที่พึ่งอันสูงสุด; 
ผู้ใดถือเอาที่พึ่งนั้นแล้ว 
ย่อมหลุดพ้นไปจากทุกข์ทั้งปวง ได้แท้.

ธ. ขุ. ๒๕/๔๐/๒๔.

เพิ่มคำอธิบายภาพ