ลำดับการปฏิบัติเพื่อรู้ตามซึ่งสัจจธรรม

ภิกษุ ทั้งหลาย. ! เราย่อมไม่กล่าวการประสบความ
พอใจในอรหัตตผล ด้วยการกระทำอันดับแรกเพียง
อันดับเดียว. ภิกษุ ทั้งหลาย. ! ก็แต่ว่า การประสบความพอใจในอรหัตตผล
ย่อมมีได้เพราะการศึกษาโดยลำดับ เพราะการกระทำโดยลำดับ เพราะการปฏิบัติโดยลำดับ.
ภิกษุ ทั้งหลาย. ! ก็การประสบความพอใจในอรหัตตผล
ย่อมมีได้เพราะการศึกษาโดยลำดับ เพราะการกระทำโดยลำดับ
เพราะการปฏิบัติโดยลำดับนั้น เป็นอย่างไรเล่า ?
ภิกษุ ทั้งหลาย. ! บุรุษบุคคลในกรณีนี้ :
เป็นผู้มีสัทธา เกิดขึ้นแล้ว ย่อม เข้าไปหาผู้ถึงอริยสัจ(สัปบุรุษ);
เมื่อเข้าไปหา ย่อม เข้าไปนั่งใกล้;
เมื่อเข้าไปนั่งใกล้ ย่อม เงี่ยโสตลงสดับ;
ผู้เงี่ยโสตลงสดับ ย่อม ได้ฟังธรรม;
ครั้นฟังแล้ว ย่อม ทรงจำธรรมไว้,
ย่อม ใคร่ครวญพิจารณาซึ่งเนื้อความ
แห่งธรรม ทั้งหลายที่ตนทรงจำไว้;
เมื่อเขาใคร่ครวญพิจารณา ซึ่งเนื้อความแห่งธรรมนั้นอยู่,
ธรรมทั้งหลายย่อมทนต่อการเพ่งพิสูจน์;
เมื่อธรรมทนต่อการเพ่งพิสูจน์มีอยู่
ฉันทะ (ความพอใจ) ย่อมเกิด;
ผู้เกิดฉันทะแล้ว ย่อม มีอุตสาหะ;
ครั้นมีอุตสาหะแล้ว ย่อม พิจารณาหาความสมดุลแห่งธรรม
ครั้นพิจารณาหาความสมดุลแห่งธรรมแล้ว ย่อม ตั้งตนไว้ในธรรม นั้น;
ผู้มีตนส่งไปแล้วในธรรมนั้นอยู่
ย่อม กระทำให้แจ้ง ซึ่งบรมสัจจ์ด้วยนามกาย ด้วย,
ย่อม เห็นแจ้งแทงตลอด ซึ่งบรมสัจจ์นั้นด้วยปัญญา ด้วย.

ม. ม. ๑๓/๒๓๓/๒๓๘.